HAVF VE RECA ARASINDA İNSAN
OkLogo

HAVF VE RECA ARASINDA İNSAN

Dr. Elif Arslan


İslam dininin temel prensiplerinden biri de Allah’tan ümit kesmemek ve onun rızasına mugayir davranışlarda bulunmaktan kaçınmaktır. “Havf ve Reca” şeklinde formüle edilen bu prensip, kişinin gelecekle ilgili kaygıları ve olumsuz düşünceleri karşısında yeise düşmemesini, Rabbinden ümidini kesmemesini ifade eder. Mümin, bir yandan Rabbinin mağfiretinden mahrum olma endişesi duyarken diğer yandan O’nun sonsuz rahmet ve merhametine nail olma ümidini kalbinde yeşertir. Tabiatı gereği insanoğlu bu iki duygunun tesiri altındadır ve ikisi arasında dengeyi koruyup gözetmezse muvazenesini kaybeder. Ümitsizlik, insanı dipsiz bir karanlığa sürükler. Ömer Nasuhi Bilmen’in de ifadesiyle ümit, “İman ehlini ilahi affa, Cenab-ı Hakk’ın sonsuz keremine kavuşma ümidiyle kendini teselli etmesi ve böylece lezzet duymasıdır.”

İnsan hayatı sevincin ve kederin uğrak yeridir. İnsan yaşadığı olumsuzluklar karşısında ümidini kaybettiği anda yeis içine düşer. Ancak ümit de tek başına yeterli değildir. Sebepleri ve sonuçları göz ardı eden bir ümit de insanı vurdumduymazlığa sürükler; başıboş, özensiz bir hayata kapı aralar. Peygamberimiz (s.a.s.) "Allah’ın rahmet deryasındaki bunca genişliği kâfir bilseydi, cennetten ümit kesmezdi. Mümin de Allah’ın her türlü azabını bilseydi, cehennemden emin olmazdı." (Mehmet Sofuoğlu, Buhari Tercümesi, c. XIV, s. 6399) buyurarak ümit ve korku arasındaki dengeye işaret etmiştir. İtidal dini İslam, inananlara, insan doğasının bu iki veçhesine yönelik dengeyi gözetmelerini emreder. Diyanet Aile Dergisi olarak biz de yeni yılın ilk sayısında yeis ve ümit kavramlarını ele aldık. Dr. Lamia Levent Abul, “Ümit Var, Yeis Yok” yazısında azim ve ümitle ideallerine sarılanların başarıyı yakalayacağını, ümitle hayata sarılanların, bir dava ve ideal uğruna çaba gösterenlerin emeklerinin Cenab-ı Hak katında zayi olmayacağını dile getirdi. Hatice Ebrar Akbulut, “Ufuk Çizgisidir Umut” yazısıyla dosyamıza katkı sundu: “Umut, beklenti içinde olmak diye tarif edilse de bir hâl içinde olmaktan çok, içinde bulunulan hâle rağmen yürüyüşünden vazgeçmemektir.” Doç. Dr. Nesrişah Saylan, “Allah'ın Rahmetinden Ümit Kesmeyin” yazısıyla Bir ayet Bir Yorum köşemizde yer aldı.

Diyanet Aile Dergisi, yeni yayın dönemiyle birlikte siz değerli okurlarını yepyeni bir heyecanla karşılıyor. Ailemize katılan yeni yazar ve köşeleriyle okurlarına farklı pencereler açıyor. Hane-i Enbiya, Gurbetten ve Varlık Aynası bu yıl dergimize katılan yeni köşelerimiz. Sizleri yeni yılın ilk sayısıyla baş başa bırakırken ümidin kalplerimizde yeşermesini, gençlerimizin yarınlara umutla bakmasını diliyorum. Bir sonraki sayımızda görüşmek üzere.


Dr. Elif Arslan