KİTAPLIK
Güllü Aksa
Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınlarından çıkan “Maturidi”, biyografik eser olmanın ötesinde İmam Maturidi’yle ilgili kapsamlı zihinsel arka plan oluşturmayı hedefliyor. Yazar Hülya Alper, ehlisünnetin ana kollarından birinin kurucu imamı olan ve ehlisünnet kelamının sistemleşmesi hususunda başrol oynayan Maturidi’yi geniş bir pencereden, bütüncül bir bakış açısıyla ele alıyor. Onun içinde bulunduğu ve yetiştiği çevreyi, çeşitli medeniyetlerle irtibatına olanak sağlayacak yaşam alanını, bu alanda mevcut bulunan türlü düşünce sistemlerini ve bunların onun üzerindeki etkisini okuyucunun zihninde bir taslak oluşturacak şekilde anlatıyor.
Güllü Aksa
Soyu ve ailesi hakkında net bilgiler bulunmayan Maturidi’nin hayatı için farklı yaklaşımlara, kendisinin selefi olan Nesefî’nin onun hakkındaki görüşlerine, tedrisinden geçtiği hocalara ve ilmî silsilesine, yetiştirdiği talebelere değiniyor. Yazar, Maturidi’nin eserlerini günümüze ulaşanlar ve ulaşmayanlar olarak ikiye ayırıyor; günümüze ulaşan iki eseri (Kitâbü’t-Tevhîd ve Tevîlâtü’l-Kur’an) hakkında kısaca bilgiler vererek üzerlerine yapılmış olan çalışmalara değiniyor.
Yazar, ehlisünnet düşüncesinin ve kelam sisteminin otoritelerinden biri olan Maturidi’nin İslam düşüncesindeki yerini tarihi seyir içerisinde ve bugün olmak üzere iki ana başlık altında inceliyor. Oluşturduğu kelam sistemini “Dini Tanımanın İki Yolu: Sem’ ve Akıl”, “Bilgi Teorisi”, “Ulûhiyyet”, “Nübüvvet”, “İmtihan ve Ahiret”, “İnsan Fiilleri ve Özgürlük Sorunu”, “İmanın Anlamı”, “İmamet ve Yönetim” başlıkları altında açıklıyor.
Hülya Alper, Maturidi adlı çalışmasına yazmış olduğu önsözde “… Onun sisteminin bütününü ele alan, genel okuyucuyu da gözetecek bir şekilde, açık ve sade bir dille yazılan esere duyulan acil ihtiyaç devam etmektedir. Elinizdeki çalışma böyle bir ihtiyaca binaen kaleme alınmıştır.” ifadeleriyle hazırlamış olduğu çalışmanın hangi amaç doğrultusunda yazıldığını belirtiyor.
Birtakım gruplarla arasında meydana gelen görüş ayrılıkları, gayrimüslimlerin fikirlerine yönelik eleştirilerinin yer aldığı çalışmalar dipnotlarla verilerek özel olarak araştırmak isteyenlere bir adres bırakılıyor. Metinlerinin ve onun üzerine yazılmış olanların ışığında bir dönem okuması yapmak da mümkün oluyor.
Kaynakça ile nihayet bulan çalışma, Maturidi’yi ve düşünce sistemini anlamak ve okumak isteyenlerin başvurabileceği bir öz şeklinde okurun istifadesine sunuluyor.