Diyanet Yayınları

Diyanet Aile Dergisi

MAYIS-2022

“Toplumsal emanet”, toplumun bir bütün olarak sorumluluğunu dile getiren bir kavramdır. O emanet, o sorumluluk her neyse bütün bir toplum ondan sorumludur. Öte yandan “toplumsal” ifadesi, zaman zaman insanda kendisi yerine sorumluluğu üstlenecek çok geniş bir kişi, kurum, kuruluş, yapı olduğu hissine ve buna bağlı bir gevşemeye, rahatlığa da sebebiyet verebilmektedir. Yetimler, en önemli toplumsal emanetlerden biri. Yetimleri biz ne kadar düşünüyorsak, onların hâllerinden anlamaya, onlara destek olmaya, onlara muhtaç oldukları koruma hissini, sevgiyi ne kadar vermeye çalışıyorsak toplum da o kadarını yapıyordur. Çünkü toplum biziz ve yetimler her yerde, hem çok yakın çevremizde hem de artık dünyanın her yerindeki yetimlere ulaşabilme imkânı var elimizde. Biz onlara karşı duyarlıysak toplum duyarlı diyebiliriz. Aksi takdirde gereksiz bir iç huzuru ve iyimserlik içindeyiz demektir.

Diyanet Aylık Dergi

MAYIS-2022

Tarih boyunca büyük savrulmalara ve sosyal sorunlara neden olan radikalizm zihinsel olarak ötekileştirmeyi, eylem olarak ise kendinden olmayana karşı tahammülsüzlüğü ve şiddete başvurmayı ifade eden bir kavramdır. Gerekçeleri farklılık gösterse de fikirde benmerkezcilik, duyguda fanatizm, davranışta ise şiddet, radikalizmin en dikkat çekici özellikleridir. Siyasi, iktisadi, dini ve bireysel birçok alanda haklarının ihlal edildiğine, ayrımcılığa maruz kaldığına, kendisini ifade edemediğine ve kendisinin temsil edilmediğine inanan toplulukların radikalizme yönelmesi insanlığın genel bir sorunu olarak hep var olagelmiştir. Ayrıca küresel emperyalist politikaların, toplumları ve devletleri dizayn etmek için radikalizmi araç haline getirmeleri de onu güçlendiren ve perçinleyen bir etken olmuştur.

sultanü’l-vaizin: tahir büyükkörükçü

Ahmet Ünal , Bünyamin Albayrak

"Güzel sözlü, zarafet ve nezaket sahibi bir din görevlisi. Vaaz ve sohbetlerinde dinleyicilerine ilmi ve irfanı en güzel üslupla sunan, vaaz vermedeki mahareti sebebiyle “Sultanü’l-vaizin” olarak tanınan, vaiz ve hatipler için rol model olan öncü bir âlim, Tahir Büyükkörükçü. Tahir Büyükkörükçü, 1925 yılında Konya’da dünyaya geldi. Babası, Körükçüler’den Marangoz Mehmed Efendi, annesi ise Dülgerzadeler’den Aliye Hanım’dır. Evin en büyüğü ve tek erkeği olan Tahir, ailesinin geçimine katkı sağlamak amacıyla Endazenin Mustafa Efendi adıyla tanınan ve ilmî yönü de olan bir kunduracının yanında çalışmaya başlar. Mustafa Efendi, ahilik anlayışının uygulaması olarak bir yandan küçük Tahir’e kunduracılık mesleğini diğer yandan da Kur’an-ı Kerim’i öğretir. Bu günlerin birinde küçük Tahir’e bir sahifelik dua metni verir ve “Evladım! Bunu ezberle!” der. Küçük Tahir, dua metnini birkaç kez okur ve hocasına geri verir. Hocası, “Evladım! Ben onu sana ezberle diye verdim.” deyince küçük Tahir, “Hocam! Ben verdiğiniz kâğıttaki dua metnini ezberledim. İsterseniz size ezbere okuyayım.” der ve başlar dua metnini okumaya. Mustafa Efendi, bu kabiliyetinden ötürü onu daha fazla sever ve onunla yakından ilgilenmeye başlar.

devamını oku...

dijital ahlak

Abdurrahman Akbaş

Dünya, içinde bulunduğumuz yüzyılda büyük bir değişim sürecinin sancılarını yaşamaktadır. Bilgi merkezli şekillenen ve bilgiyi kutsayan bu çağın tanımlanmasında öne çıkan kavram ise teknolojidir. Hayatı önemli ölçüde kolaylaştıran bir unsur olarak teknoloji, bireyden topluma, aileden devlete, sanattan ekonomiye, eğitimden sağlığa kadar pek çok alanda devrim niteliği taşıyan dönüşümlerin zeminini oluşturmaktadır. İnsanların ihtiyaçlarını gidermek üzere ortaya konan her bir teknolojik yenilik, beraberinde daha ileri teknolojileri yeni bir ihtiyaç olarak gündeme taşımaktadır.

devamını oku...

fiili dua, duanın alt yapısı

Doç. Dr. Halil Altuntaş

İhtiyaçlar, insanın sürekli olarak bir şeyler peşinde olmasını, çalışmasını, kısacası, istemesini gerektiriyor. lstemek, hayatın bütününü kuşatan bir süreçtir. Geçimi sağlamak için çalışmak, istemektir; belirlenen herhangi bir amaca ulaşmak için sergilenen gayretler istemektir; sağlığın korunması için başvurulan tedbirler istemektir; Yaratıcı'nın hoşnutluğunu kazanmaya çalışmak istemektir. Kısacası ulaşılmak istenen bır sonucun ortaya çıkması için gerekli ortamın oluşturulmasına çalışmak, o yöndeki isteğin eylem ile ifadesinden başka bir şey değildir. Bu, istemenin genel ve felsefî boyutudur. Gündelik hayatımızda istemek ise bir ihtiyacın karşılanması konusunda bir başka kimseye yöneltilen talep akla gelir ve temelde bu, söze dayanan bir etkinlik olarak değer bulur. İşte aynı anlayışın sonucu olarak, ''dua” deyince akla, söz kalıbı içinde, Allah'a yöneltilen istekler gelir.

devamını oku...

Dr. Bahattin Akbaş

Ruhu Beslemek

İnsan, beden ve ruhtan oluşan, âlemin özü ve özeti bir varlıktır. Onun maddi, cismani yanını bedeni oluştururken manevi tarafını da ruhu oluşturur. İnsan ilahi nefha taşır. Yüce Allah, ayet-i kerimelerde insanın yaratılmasındaki süreçlerden söz eder. Yaratılma sürecinde insanı belli bir kıvama getirdikten sonra ona kendi öz ruhundan üflediğini belirtir. Madde ve manadan oluşan insan, maddi yanı olan bedenini korumak, sağlıklı yaşamak ve hayatta kalabilmek için helal, temiz gıdalarla yeterli beslenmek zorundadır. Gereken besinleri almazsa ve sağlığına dikkat etmezse vücudu zayıflar ve güçsüz düşerek hastalanır. Vücudun, midenin gıdası maddi gıda ve yiyecekler ise ruhunun gıdası da maneviyattır. Maddi, cismani gıdalar insanı doyurmaya, tatmine yeterli değildir. Çünkü ruh; maddi, cismani değildir, manevidir. Ruhi yönünü iman, ibadet, güzel ahlak ve kemalat ile beslemek zorundadır. İnsanın ruh sağlığına sahip olması onun için hayati bir önem arz eder. Maneviyat noksanlığı ruhu aç bırakır.

devamı...

Hacer Ayaz-Araştırma Görevlisi

Kadın Ve Mescit

“Allah’ın kadın kullarının Allah’ın mescitlerine gelmelerine engel olmayın.” (Müslim, Salât, 136) Türlü işkence ve eziyetlerle geçen on üç yılın ardından Medine’ye hicret vakti geldiğinde Allah Resulü (s.a.s) ile birlikte, ona inanan, İslam ile şereflenmiş, evli bekâr, genç yaşlı Mekkeli kadınlar da gönüllü olarak yurtlarını ve ailelerini geride bırakıp inançları uğruna bu kutlu yolculuğa katıldılar. Bu öyle bir inanmışlık ve teslimiyetle yapılan bir hicrettir ki yol boyunca yaşanan onca sıkıntı dahi bu inanan hanımları yollarından çevirememiştir. Ümmü İshak, bu mübarek yolculukta kardeşini kaybetmiş (İbnü’l-Esîr, Üsdü’l-ġābe, VII), Ümmü Eymen bu yolu yürüyerek tamamlamış (İbnü’l Cevzi, Sıfatu’s- safve II), Esmâ ise yolda Abdullah b. Zübeyri doğurmuştu (İbnü’l-Esîr, Üsdü’l-ġābe, VII).

devamı...

Dr. Fatma Bayraktar Karahan

Kardeşliği Bitiren Haset

İnsan olma serüveni ilk insan Âdem (a.s.) ile başladı. Meleklerden bambaşkaydı insan. Aceleciydi, hırslıydı, cimriydi bir yandan, diğer yandan sabırlıydı, müşfikti, yardımseverdi… İyi ile kötü, hayır ile şer, güzelle çirkin onun ta içinde yer etmişti. Aklı ile hakikati bulması, iradesi ile doğruyu yapması idi ondan beklenen. İtiraz edebildiği hâlde kabul etmesi, inkâr edebildiği hâlde iman etmesi idi onu kıymetli kılan. Melekler bundan mütevellit endişelendiler insanın var oluşundan. Bu özgürlük, hayra alamet değildi; kan dökmeleri, kavga ve kargaşa çıkarmaları muhtemeldi bu cinsin. İtiraz ettiler yüce Allah’a. Ancak en yüce olan, onların bu itirazına bilgisizliklerini hatırlatarak cevap verdi. “Ben, sizin bilmediğinizi bilenim.” dedi (Bakara, 2/30).

devamı...

Mustafa Çuhadar

Yapay Zekâ Gerçek Hayat

Dünya satranç şampiyonu Garry Kasparov ile Deep Blue bilgisayarının satranç turnuvasını hatırlayanlar olacaktır. Yapay zekânın ve ilk bilgisayarların ortaya çıkmasından beri, bu dev bilgisayar beyinlerinin performansını insan zihniyle karşılaştırma eğilimi bilgisayar bilimcilerin gündemindeydi. Bu nedenle bilgisayarların hesaplama yeteneklerini test etmenin bir yolu olarak satranç oyunu revaçtaydı. Dünyanın önde gelen bir bilgisayar şirketi tarafından bu trendin sonucu olarak bir insan ile satranç oynayabilecek şekilde bir bilgisayar geliştirildi: Deep Blue. 1996 yılında ilk kez Kasparov ile Deep Blue karşı karşıya geldi. Maçın sonunda insan zekâsı, makine zekâsına üstün gelmiş ve maç Kasparov tarafından kazanılmıştı. Ancak şirket, bilgisayarın kapasitesini geliştirdi ve bir saniyede 200 milyon olası hamleyi hesaplayabilmesini sağladı. Ardından insan ile makine arasındaki satranç oyunu yinelendi. Tarihler 11 Mayıs 1997’yi gösterdiğinde birkaç gün süren bir mücadele sergilendi ve dünya genelinde kitlesel medya kuruluşları da bu kıyasıya mücadeleyi yayınladı. Çünkü insan zekâsı, makine zekâsına karşı yarışıyordu. Nihayetinde, dünyada merakla takip edilen bu maçı Deep Blue bilgisayarı kazandı. (https://www.ibm.com/ibm/history/ibm100/us/en/icons/deepblue/) Böylelikle dünya tarihinde ilk kez yapay zekâ ile programlanmış bir makine insan zekâsını yeniyordu.

devamı...

Kurban Sıkça Sorulanlar

00:00 Tanıtım 00:16 Kurban nedir? 00:48 Kurban ibadetinin hükmü nedir? 01:25 Kurbanın dinî dayanağı nedir? 02:58 Kimler kurban kesmekle yükümlüdür? 03:39 Borçlunun kurban kesmesi gerekir mi? 05:00 Yolcunun/seferî olanın kurban kesmesi gerekir mi? 06:07 Ailede zengin olan karı-kocadan her birinin ayrı ayrı kurban kesmesi gerekir mi? 07:32 Bir kimsenin, oğlunun veya bir başkasının bağışladığı para ..., kurban sayılır mı? 07:58 Kurban kesmek yerine sadaka vermekle bu ibadet yerine getirilmiş olur mu? 09:16 Hac ibadetini yapan kişi, ayrıca memleketinde de kurban kesmekle yükümlü müdür? 10:12 Gayrimeşru yolla kazanılan parayla kurban kesilebilir mi? 10:38 Bir özür sebebiyle vaktinde kesilemeyen kurbanların fakir ve zengin için hükmü nedir? 11:11 Akîka kurbanı nedir? 12:10 Şükür kurbanı ne demektir? 12:52 Ölü kurbanı diye bir kurban çeşidi var mıdır? 13:21 Kişiler bir araya gelerek Hz. Peygamber adına kurban kesebilirler mi? 15:08 Kredi kartıyla kurban satın almak caiz midir? 15:38 Banka kredisiyle kurban kesilebilir mi? 16:11 Taksitle kurban alınabilir mi? 16:47 Kurbanlık hayvan tartı ile alınabilir mi? 17:34 Marketlerin, indirim kartı olanlara bir kurbanın aynı miktardaki hisselerini daha ucuz fiyata satmaları... 18:10 Bir kişinin, marketin veya işletmenin henüz mülkiyetinde olmayan ... 18:59 Akika, adak, udhiyye ve nafile kurbanlar için aynı büyükbaş hayvana... 19:32 Ortaklaşa kesilen kurbanda bir kişinin et niyetiyle... 20:05 Kurbanlık olarak satın alınan hayvana, daha sonra başkaları ortak edilebilir mi? 20:37 Kurbanlık olarak alınan büyükbaş hayvana ortak olanlardan bir kısmının, sonradan bir başkasını kendi hisselerine dâhil... 21:03 Satın alındıktan sonra ... kurbanlık hayvanın ölmesi halinde ne gerekir? 22:03 Satın alınan kurbanlığın ölmesi durumunda ne yapılmalıdır? 22:33 Kurban kesim vakti ne zaman başlar ve biter? 23:05 Vekâlet yoluyla kurban kesilebilir mi? 24:27 Kurbanı kadınlar kesebilir mi? 24:48 Kurban kesen kasabın gayrimüslim olması halinde kesilen kurban geçerli olur mu? 25:22 Kurban bayramı günü kurban kesilmeden önce bir şey yememenin... 25:58 Kurban keserken besmele çekilmesinin hükmü nedir? 26:30 Kurban kesimi sırasında hangi dualar okunabilir? 27:18 Kurban keserken nelere dikkat edilmelidir? 28:28 Abdestsiz olarak kurban kesilebilir mi? 28:53 Kurbanlık hayvanı elektrik veya narkozla bayıltarak kesmek caiz midir? 29:56 Kurban kanı alına sürülebilir mi? 30:21 Kurban kestikten sonra namaz kılmak gerekir mi? 30:53 Kurban kesen kasaba ücret vermek caiz midir? Kurban etinin bir kısmı veya derisi kesim ücreti olarak verilebilir mi? 31:50 Hacca giden kişinin hacla ilgili kurbanları memleketinde kesilebilir mi? 32:20 İhmal sebebi ile kurban kesmeyen kimse ne yapmalıdır? 32:42 Kurban kesmek üzere vekil kılınan kişinin kurbanı kesmediği öğrenilirse ne yapılması gerekir? 33:34 Bir hayvanın hangi organları yenmez? 34:47 Kurban eti nasıl değerlendirilmelidir? 35:31 Kurban derisi nasıl değerlendirilmelidir? 36:27 Kişi beslediği ve kurban olarak kesmeyi kararlaştırdığı bir hayvanın sütünden veya gücünden yararlanabilir mi? 37:08 Kurbanın etinin, derisinin ve sakatatının satılması caiz midir? 37:36 İki büyükbaş hayvanın yediden fazla kişi tarafından hisseleri belirlenmeksizin... 38:40 Adak kurbanı kesmenin hükmü nedir? Etinden kimler yiyemez? 39:22 Adak kurbanında bulunması gereken nitelikler... 40:47 Adak kurbanını kurban bayramı günlerinde kesmek şart mıdır? 41:41 Kurban kesmeyi adayan bir kimse bu adaktan vazgeçebilir mi? 43:01 Adak kurbanı düğün vb. toplantılarda ikram edilebilir mi? 43:58 Bir koç kurban etmeyi adayan kişi mutlaka koç mu kesmelidir? 44:53 Rüyada kurban kesmeyi adayan kişi, bu adağını yerine getirmeli mi? 45:15 “Çocuğum sağ-salim doğarsa bir kurban keseceğim:” diye adakta bulunan kimsenin ikiz çocuğu olursa kaç kurban kesmelidir? 45:48 İki veya daha fazla kişi tek bir konu hakkında kurban adasalar... 46:59 Belirli bir hayır kurumuna veya fakire yardım yapmayı adayan kimse, başka bir hayır kurumuna veya fakire yardım yaparsa adağı yerine gelmiş olur mu? 47:31 Türbelere adakta bulunulabilir mi? 48:30 Kurban edilecek hayvanlar hangi nitelikleri taşımalıdır? 49:59 Kurbanlık hayvanların yaşlarında aranacak olan asgari sınır... 51:04 Sığırların iki yaşına gelmeden kurban edilmesi caiz olur mu? 53:19 İki yaşını bitirmeyen ancak kapak atmış olan sığır cinsi büyükbaş hayvanların kurban edilmeleri... 54:13 Kulağı kesik veya delinmiş hayvanlar kurban olur mu? 55:06 Kuyruksuz veya kuyruğu kesik koyunlar kurban edilebilir mi? 55:34 Kısırlaştırılmış hayvanlar kurban edilebilir mi? 55:51 Memeleri kusurlu olan hayvan kurban edilebilir mi? 56:31 Doğuştan boynuzu olmayan veya boynuzları kırık... 57:27 Kesimden önce kusuru tespit edilemeyen bir hayvanın,... 58:46 Kurbanlık hayvanların gebeliğinin önlenmesi caiz mi? 59:26 Gebe hayvanın kurban edilmesi... 01:00:37 Sun’î tohumlama yoluyla üretilen hayvanların... 01:01:02 DİŞİ HAYVANLARIN KURBAN OLARAK KESİLMESİ #DijitalYayınlar #SesliKitap #Kurban

30.04.21

İslam Nedir? - 37/21 - [kurban]

İnsan! Dengeli bir beden, canlılık kazandıran bir ruh, doğru ile yanlışı ayırt etmeye yarayan bir akıl, hayatını anlamlı kılacak bir vicdan sahibi. Dijital Yayınlar Dairesi Başkanlığınca hazırlanan İslâm Nedir? adlı video serisi İslam’ın temel ibadet ve ahlak esaslarının anlaşılır bir dil ve kuşatıcı bir içerikle dijital ortama aktarıyor. Kâinatın gözbebeği olan insanın yaratılışı, dine ihtiyaç duymanın gerekçeleri, imanın hakikati ve esaslarını ayrı ayrı ele alıyor. İbadet etme ve kul olma arasındaki ilişkiyi inceliyor. Ayrıca adalet, ilim ve hikmet, nezaket ve merhamet kavramlarının dinimizde ihtiva ettiği önem ve İslam’ın Müslümanda bulunmasını beklediği niteliklerden bahsediyor. 🔔 Özgün içerikler için kanalımıza abone olmayı unutmayın... Abone olmak için tıklayın: https://www.youtube.com/yayindiyanet?sub_confirmation=1 🔔 Bizi aşağıdaki diğer dijital platformlarda da takip edebilirsiniz. 🌐 https://yayin.diyanet.gov.tr ✔️ https://instagram.com/yayindiyanet ✔️ https://facebook.com/yayindiyanet ✔️ https://twitter.com/yayindiyanet

23.06.21