İLİM FELSEFE VE DİN AÇISINDAN YARATILIŞ VE GAYELİLİK (TELOLOJİ)

Prof.Dr. Hüseyin Aydın

KİTAP HAKKINDA

İman’ın konusu olan yaratılış ve gayeliliğe, sadece dinî tasvirlerle getirilen açıklamalar ile yetinmeyen, salt teorik modeller ve felsefî spekülasyonlar ile de asla tatmin olmayan günümüz insanı, dinî - ilmî - felsefî araştırmaların birlikte ortaya koyduğu evren tasvirler ve daha ileri açıklamalar beklemektedir. Yaratılış ve gayelilik gibi bilimsel-felsefî anlatım güçlükleri yanında, metafizik ifade güçlüklerini de bünyesinde taşıyan bir konuyu, geniş bir okuyucu çevresine hitap edebilecek bir anlatım içinde sunmak zor olsa da kitap bunu büyük ölçüde başarıyor. Bu çalışma, bütün eksikliklerine rağmen, dinî-ilmî- felsefî açıdan yürütülmüş bir gayretin dilimizdeki ilk ürünlerinden biridir. Yaratılış ve gayeliliğe, bilim, felsefe ve din’den, yalnız birisi ile kuşatıcı ve doyurucu bir açıklama ve tasvir getirmek mümkün değildir. Çünkü bilimler, varlığı kendi aralarında parçalayarak ele alırlar. Bunun yanısıra bilimlerin ve felsefenin imkânlarından bağımsız olarak dinin, özellikle İslam’ın varlıkla ilgili (kevnî) ayetlerine, anlam vermekte güçlük çekilmesi kaçınılmazdır. Eser, örneğin çevre biyolojisini bilmeden Hûd suresinin 6. ayetine, “Hubble Sabiti”ni bilmeden de Zâriyât suresinin 47. ayetine doğru mana verilemeyeceğini iddia ediyor. Bu nedenle kitap yaratılış ve gayeliliğe bir açıklama getirmeğe çalışırken, ne tek başına bilimin sınırları içinde kalarak pozitivist bir tutuma giriyor, ne tek başına felsefenin imkânları ile yetinip spekülatif-teorik dolayısıyla da ideolojik bir tavır sergiliyor; ne de sadece dinin nasslarına/ayetlerine dayanarak, içinde taassup kokusu bulunan dar bir görüş içinde kalıyor. Konulara sade bir tavır, bilimsel ve önyargılardan uzak bir düşünme ile yaklaşmaya çalışıyor.